Opvang Oekraïense vluchtelingen in beeld
De gemeente vangt sinds maart Oekraïense vluchtelingen op. Rotterdam legt deze bijzondere periode vast met het nieuwe digitale tijdschrift ‘Warm welkom’. Ook het Oekraïens Huis, opgezet door wmo radar, komt aan bod in het magazine.
Het Oekraïens Huis: een brug tussen culturen
Begin maart was het Oekraïens Huis nog een leegstaand pand. De gemeente liet het verbouwen tot een fijne ontmoetingsplek voor Oekraïense vluchtelingen, waar coördinator Oksana Savchuk (welzijnsorganisatie wmo radar) samen met vrijwilligers voor het dagelijkse programma zorgt. In het enige Oekraïense Huis van Nederland kunnen vluchtelingen met én van elkaar leren, tot rust komen en bovenal: elkaar steunen. Voor praktische vragen zijn er collega’s van de gemeentelijke Vraagwijzer aanwezig, HalloWerk koppelt vluchtelingen aan werkgevers. Verder organiseren vrijwilligers hier allerlei activiteiten, zoals taallessen.
“We begonnen echt met niets”
Oksana komt zelf uit het westen van Oekraïne. Ze kwam in 2017 naar Nederland en woonde al in Rotterdam. Kort voordat de oorlog begon, was ze gestopt met haar werk als architect. Ze wilde landgenoten helpen en ging aan de slag als vrijwilliger bij wmo radar, later kwam ze daar vast in dienst. Ze hielp mee met de opzet van het Oekraïens Huis. “We begonnen echt met niets: samen met andere vrijwilligers en oproepkrachten van de gemeente hebben we het huis ingericht. Toen de eerste bezoekers kwamen, waren we nog bezig het tapijt te leggen. De eerste periode was enorm heftig.” Er ontstond een constante stroom van mensen met veel vragen. Oksana: “Het leek alsof mensen hun gevoel hadden uitgeschakeld en in de overlevingsstand stonden. Ik herinner mij nog hoe mensen mij aankeken met ogen van glas. Daarom was hulp bieden onze belangrijkste functie.”
Creëren van een community
In het begin maakte Oksana lange dagen. Ze wilde koste wat kost helpen. De vluchtelingen kwamen de eerste maanden vooral met praktische vragen of redenen naar het Oekraïens Huis. Oksana en de vrijwilligers willen juist stimuleren dat mensen óók voor steun of voor de gezelligheid langskomen. Daarom hebben zij de afgelopen maanden hun aanbod van (psychologische) hulp, trainingen en activiteiten verbreed: van een brunch voor jonge moeders tot een kookworkshop voor ouderen. Daarnaast geven vrijwilligers ook taallessen in Nederlands en Engels op verschillende niveaus. Oksana: “We hebben echt iets moois opgebouwd afgelopen maanden. Mensen delen hier verhalen met elkaar. Iedere dag zetten onze ongeveer vijftig vrijwilligers zich in voor een fijne ontmoetingsplek.”
Rol van de gemeente
De gemeente biedt in het Oekraïens Huis laagdrempelig hulp: vluchtelingen kunnen hier met al hun vragen terecht bij de gemeentelijke Vraagwijzer. Bijvoorbeeld vragen over financiën, zorg of scholing. Ook is bemiddelingsbureau HalloWerk, het matchingsplatform van de gemeente, hier van maandag tot en met donderdag te vinden. De coaches van HalloWerk begeleiden de vluchtelingen naar een baan in Nederland. Oksana vindt dit een bijzonder goed initiatief. “In de eerste dagen merkten we dat mensen terechtkwamen in een uitbuitingssituatie. HalloWerk helpt mensen aan een baan waar zij onder goede omstandigheden kunnen werken. Op de banenmarkt die ze hier laatst organiseerden, kwamen zo’n honderd mensen af.”
Blik op de toekomst
Waar Oksana eerst vooral administratieve ondersteuning verzorgde, focust zij nu veel op de cultuur in het Oekraïens Huis. “Mensen verwachten dat er geen grote cultuurverschillen zijn tussen Nederland en Oekraïne, maar die zijn er zeker wel. Gezond eten betekent bijvoorbeeld voor Oekraïners drie keer per dag een warme maaltijd en zo vaak mogelijk soep. Ik wil een brug slaan tussen de culturen. Want als mensen elkaar niet begrijpen, is dat lang niet altijd omdat ze elkaars taal niet verstaan.”
Oksana vertelt dat veel mensen een actieve rol in de gemeenschap willen en zelf graag initiatieven opstarten. Ze wijst enthousiast op een schaakset in een hoek van de ruimte: “We zijn nu vanuit het Oekraïens Huis bijvoorbeeld bezig met de oprichting van een schaakclub.”
Het Oekraïens Huis is er voor vluchtelingen die zich hier willen vestigen én voor de mensen die al plannen maken om terug te gaan. Oksana: “Voor de mensen die niet in Nederland willen blijven, is het Oekraïens Huis een tijdelijke plek die hopelijk toch voelt als thuis. Dat is waar ik iedere dag mijn bed voor uitkom: dit moet een plek zijn waar mensen tot rust komen en zich welkom voelen. Daar blijf ik mij voor inzetten zolang het nodig is.”